Od momentu tragicznego trzęsienia ziemi w Japonii, media rozpisują się o awarii elektrowni atomowej Fukushima. W tych wstrząsających relacjach brakuje jednak podziwu dla japońskiego poświęcenia w ratowaniu swej ojczyzny przed radioaktywnym skażeniem.

Tysiące napromieniowanych ciał, płaczące wdowy i matki, opuszczone przez zabitych właścicieli zwierzęta, zniszczona kolebka światowej elektroniki, rosnące promieniowanie, te wszystkie informacje przewijają się w mediach. Zapomina się często o bohaterstwie i poświęceniu japońskich służb ratunkowych, które z determinacją przeszukują gruzowiska w nadziei udzielenia pomocy ocalałym, mimo że od trzęsienia ziemi minęło tak dużo czasu, że szanse na znalezienie żywych ludzi są znikome. Najbardziej krytyczna jest jednak sytuacja inżynierów, strażaków i innych służb, które starają się powstrzymać radioaktywne wycieki z elektrowni atomowej Fukushima. Mimo że są oni narażeni na śmiertelne dawki promieniowania, nie ustają w wysiłkach by ocalić Japonię dla przyszłych pokoleń.

Najnowsza relacja dotycząca tych bohaterskich ludzi, zwanych samurajami jest niezwykle poruszająca. Zdają sobie oni sprawę, że obecność na tym skażonym terenie będzie ich kosztowała życie, jednak wykonanie ważnego zadania jest dla nich punktem honoru. Będą do ostatnich sił pracować dla chwały swego narodu. Moim zdaniem jest to postawa piękna, wzorcowa, pokazująca, że Japończycy są społeczeństwem kompletnym, wzorcowym i ich wysoka pozycja w rozwoju cywilizacyjnym nie jest przypadkiem. W Japonii nikt nie okrada zniszczonych domów, nie robi interesu na tragedii, pomoc dostarcza nawet Yakuza. Jest to przejaw wielkiej solidarności społecznej, która nie wyrosła wcale z korzeni chrześcijańskich. Postawę inżynierów można podsumować słowami Churchilla: „Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele, tak nielicznym” Uważam, że Japończykom potrzebne jest wsparcie świata w tym krytycznym dla nich momencie. Oczekuję, że rządy wszystkich państw świata pomogą samurajom z Fukushimy w zażegnaniu kryzysu nuklearnego. Problem skażenia może bowiem szybko stać się dotkliwy dla innych rejonów świata. Liczę zwłaszcza na laureata pokojowej nagrody Nobla, Baracka Obamę, który zamiast prowadzić wojnę w Libii, powinien wesprzeć Japończyków i dać światu „nadzieję”.

Wyrażając swój podziw dla bohaterstwa inżynierów z Fukushimy, wynikającego z idealnie wypracowanego kapitału społecznego, nie będącego spuścizną filozofii chrześcijańskiej, zastanawiam się jak w analogicznej sytuacji zachowaliby się Polacy, katolicy? Oczywiście takie porównanie może nie być do końca miarodajne, gdyż Polska nie leży w strefie zwiększonej aktywności sejsmicznej, stąd trzęsienia ziemi nam nie grożą. Jednak Polskę nawiedzały inne kataklizmy, jak i katastrofy narodowe, stąd pewne analogie można znaleźć. Niestety w tych rozważaniach mamy jako Polacy powody tylko do wstydu. Gdy Polskę zalewała powódź, szabrownicy rabowali opuszczone domy powodzian, spekulanci windowali wysokie ceny za butelkę wody, a księża, żerując na tragedii ludzkiej brali pieniądze na odprawianie mszy w intencji powodzian. Wały wokół rzek wolne były od tłumów chętnych do pomocy ochotników, pełne były natomiast gapiów ze smartfonami, którzy robili sobie pamiątkowe foty na fejsa. Taka sytuacja miała miejsce między innymi w okolicach warszawskiego ZOO, gdy kilka osób układało wał ochronny z worków, a nieopodal stała gawiedź z komórkami i bezmyślnie się gapiła, nie kwapiąc się do pomocy.

Gdy w zeszłym roku rozbił się prezydencki samolot pod Smoleńskiem, najpierw mieliśmy wielką histerię, pełną hipokryzji i fałszu, który dotknął całe społeczeństwo. Potem mieliśmy do czynienia z podziałem „krzyżowym” na dwie grupy, które można nazwać z jednej strony „fundamentalistycznymi ciemonogrodzianami”, a z drugiej „prześmiewczą bandą wykształciuchów”. Jestem sobie w stanie wyobrazić katastrofę nuklearną w Polsce. Z jednej strony mielibyśmy marsze z modłami do Kościołów o ocalenie dla mesjanistycznej Polski, tace w świątyniach uginające się od datków. Z drugiej strony mielibyśmy spekulantów, którzy wykupiliby cały jod i potem sprzedawaliby go w astronomicznie wysokich cenach, żeby zarobić na nieszczęściu innych. Władze nie byłyby w stanie upilnować gapiów, stojących pod elektrownią i robiących foty na fejsa. Nikt by nie pomagał, wszyscy albo by się modlili, lub też okradali innych, a na koniec bezmyślnie by się gapili. Patrząc na nieszczęście Japonii i bohaterstwo samurajów z Fukushimy, odwołam się do poglądu Lecha Wałęsy, który chciał z Polski zrobić drugą Japonię. Jestem jak najbardziej za, ale uważam, że doścignięcie Japończyków w ekonomii i technologii będzie możliwe dopiero wtedy, gdy dorównamy im mentalnie. Gdy mniej będziemy się modlić, gdy mniej będziemy bezmyślnie się gapić w telewizję i dążyć po trupach do zysku, mamy szansę stać się społeczeństwem opartym na solidarności i pracy dla ogółu, zdolnym do poświęceń, myślącym o losie przyszłych pokoleń. Powinniśmy Japończyków podziwiać i się od nich uczyć.

Krzysztof

Socjolog, pasjonat fotografii